Traditioneel vs sportkarate

Wat is nu eigenlijk het verschil tussen traditioneel karate en sportkarate? Als Sensei merk ik soms dat dit verschil niet helemaal duidelijk is. Het zijn twee aparte werelden en het voelt soms zelfs als tegenpolen. Vooropgesteld dat ik van huis uit een traditioneel karateka ben en geen wedstrijdcarrière heb gehad deel ik in deze blog mijn mening hierover.

In mijn jongere jaren trainde ik zes keer per week, van maandag t/m zaterdag, en trainde ik veel extra eigen uren naast de reguliere trainingen om beter te worden. Het herhaaldelijk trainen van kihon, kata, bunkai en kumite waren dagelijkse kost. Kortom ik was bezig met budo en mijn doel was om mezelf steeds te verbeteren. Ik had vroeger niets met het behalen van nieuwe banden. Zo heb ik vier jaar met groene band gelopen en vier jaar met blauwe band. Ik ben in het verleden twee keer gezakt voor een kyu-examen en twee keer voor een dan-examen.

Dat waren achteraf gezien cadeautjes, omdat je er uiteindelijk veel sterker en wijzer uitkomt. Op het moment zelf is het natuurlijk flink balen. Het geeft aan dat het allemaal niet vanzelf gaat en dat je met tegenslagen te maken zult krijgen. Dat kan om blessures gaan, of dat je stilstaat in ontwikkeling. Of dat je gewoon die dag pech hebt. Voor iedereen kan dit anders zijn. De aspecten als doorzetten en zelfdiscipline zijn bij traditioneel karate zeer belangrijk. Altijd weer opstaan en opnieuw proberen.

Bij traditioneel karate gaat het niet om zo snel mogelijk kampioen te worden. Het gaat om jou, wat jij nodig hebt in jouw ontwikkeling en soms duurt het lang voordat je merkt dat je verbetert. Het heeft voor mij altijd verslavend gewerkt om steeds meer te weten en te kunnen uitvoeren. Ik heb in mijn jeugd het geluk gehad dat er meerdere leraren heel veel tijd en energie in mijn karate-ontwikkeling hebben gestoken. Die opgedane kennis draag ik altijd met mij mee. Ik voel het als mijn taak, kennis terug te geven aan (jongere) mensen zodat zij dezelfde mogelijkheid krijgen die ik heb gehad.

Waarom mijn voorkeur naar traditioneel karate uitgaat is omdat dit voor iedereen is. Je hoeft geen talent te hebben om te starten, je kan het beoefenen als je ouder bent, je hoeft niet per sé flexibel te zijn: misschien blink je wel uit in je kracht en je techniek! Je bent constant aan het ontwikkelen. Een extra bijkomstigheid is dat je een zelfverzekerde uitstraling ontwikkelt en dat je niet snel uitgepikt zult worden om mee te sollen. Daarnaast kun je jezelf ook echt verdedigen in noodsituaties. Volgend jaar beoefen ik deze sport 30 jaar, dat is drie kwart van mijn leven. Karate is voor mij dan ook geen sport meer maar een levenswijze.

Maar toch hou ik ook ontzettend van het “spelletje” sportkarate. Ik vind kata- en kumite-wedstrijden voor met name jonge mensen zeer aanvullend voor de ontwikkeling van hun traditionele karate. Het is goed voor het zelfvertrouwen, het creëren van snelheid, inzicht, incasseren, coördinatie en beheersing. Daarnaast vind ik dat het competitie-element niet per sé negatief is. Kinderen leren hoe het is als het een keer niet lukt, maar ook de succeservaringen zijn natuurlijk geweldig. Het grootste verschil tussen sportkarate en traditioneel karate voor mij is dat sportkarate gelimiteerd is aan regels. Daar bedoel ik mee dat er een systeem is ontwikkeld waarin er punten worden gescoord, voor de veiligheid zijn er deze regels gemaakt. Echter vanuit het traditioneel karate waren er geen regels en werd er getraind om jezelf te beschermen en de andere uit te schakelen. De mindset is compleet anders en daardoor de trainingen die erbij horen ook.

Als ik het kumite tussen de sport vergelijk met het traditioneel karate, dan wordt er bij traditioneel karate veel meer gefocust op de effectiviteit van de technieken. Bij kumite-wedstrijden vind ik dat bij vrijwel alle gebruikte technieken de juiste onderbouwing eruit wordt gehaald om meer snelheid te behalen. De effectiviteit van de technieken worden hierdoor minimaal, dat komt vooral door de regels maar ook omdat er alles aan gedaan wordt om te zorgen dat de technieken sneller uit te voeren zijn. De gedachtegang is anders.

Dan heb ik het nog niet eens over kata-wedstrijden gehad. Ook daar zie ik hele aparte dingen gebeuren. De loyaliteit naar een karatestijl is compleet irrelevant. Het maakt niet uit welke stijl je beoefend, je kunt gewoon kiezen welke kata uit de andere stijlen ook goed bij jou passen. Ik zie regelmatig dat kata’s worden aangepast zodat het er voor het plaatje strakker uitziet, de een schreeuwt nog harder vanuit de keel dan de andere, om de scheidsrechters te overtuigen. Echter de aangepaste “mooiere” technieken verliezen hun waarde. De deelnemers staan in de mooiste karatepakken maar hebben mijns inziens geen idee wat de technieken die zij uitvoeren in de kata betekenen. Het is daardoor in mijn beleving meer een dans dan dat het nog gevechtswaarde heeft. Vanuit traditioneel karate zijn kata en kumite geen aparte disciplines, de technieken uit de kata zijn train-baar in bunkai-vormen en uiteindelijk ook toepasbaar in kumite. Echter kost dat veel tijd, inspanning en training om dit te begrijpen en uit te diepen.

Het klinkt misschien een beetje kritisch, maar op de vraag of ik tegen sportkarate ben, zeg ik nee. Ik kan zo intens genieten van mijn wedstrijdteam. De beleving en de ervaring dat sporters steeds beter worden en slimmer worden in het wedstrijdgebeuren is fantastisch. Het enthousiasme in de trainingen, de leergierigheid en de strijdlustigheid kan ik enorm waarderen. Ik sta dan ook regelmatig als coach op wedstrijden te genieten van wat mijn pupillen laten zien in de wetenschap welke vooruitgang ze hebben gemaakt en hoeveel ieder succes en leerervaring voor ze betekent.

Waarom is mijn voorkeur dan toch traditioneel karate? In mijn beleving is elke vechtsport of systeem dat zich limiteert aan regels gedoemd om te falen in een reallife verdedigingssituatie. Je valt in een stresssituatie terug op wat je traint en niet op wat je zou willen doen op dat moment. Bij Karate Moerdijk beoefenen we traditioneel Goju-Ryu Karate-do, waarbij we serieuze aandacht hebben voor het sportkarate, maar ons niet in het spel verliezen.