fbpx
Actueel
  • Home
18
05
2020

Wat maakt nu een goede sensei?

Aangezien er veel verschillende opvattingen zijn, in ook zoveel verschillende soorten vechtsport-scholen, deel ik graag mijn eigen kijk op het sensei-schap.

Laat ik beginnen met de letterlijke vertaling van sensei. Sensei is: een leraar in Japanse zelfverdedigingskunsten en vechtsporten zoals bijvoorbeeld karate, judo en aikido. Een sensei heeft zelf al een leerproces doormaakt (blijft zich natuurlijk ontwikkelen) en heeft de leiding binnen de dojo.

Voor mij zijn er drie kenmerken waar een ware sensei aan moet voldoen. Ik laat hierbij de pedagogische en sociale aspecten even buiten beschouwing.

Een sensei moet in mijn beleving:

  1. De “waarom”-vraag kunnen beantwoorden
  2. Het zelf kunnen uitvoeren (uiteraard zit hier een leeftijdsgrens aan en moet de gezondheid het toelaten)
  3. Nooit uitgeleerd zijn en zelf actief trainen

Als je bij een sensei traint die de “waarom”-vraag weet te beantwoorden en/of dit kan uitleggen/voordoen, dan weet je dat je goed zit. Het is irrelevant voor mij of ik het met de uitleg eens bent, maar er moet een uitleg zijn. Er moet over nagedacht zijn. Gezien het aantal stromingen in karate en de bijbehorende filosofieën daarachter denk ik dat het niet noodzakelijk en zelfs vrij beperkend is om te geloven in één absolute waarheid.

Met mijn westerse instelling heb ik niet zoveel met sensei’s die antwoorden met dat het zo hoort, of erger nog, die geïrriteerd raken van vragen en zeggen dat je harder moet trainen. In Azië heeft men een andere benadering en is het niet zo gepast om veel vragen te stellen. Waarbij je je vertrouwen in het leerproces laat blijken. De sensei geeft je oefeningen zodat je door veel herhalingen, zelf antwoorden krijgt op je vragen. Dat vind ik een mooie benadering. Zelf ben ik ook geen liefhebber van een les lang naar uitleg te luisteren. Wel is het in de westerse wereld heel gewoon vragen te stellen en ben ik ervan overtuigd dat dit juist een positieve werking heeft op het leerproces.

Er zijn tal van oefeningen in het karate, onderverdeeld in kihon en kata. Alle oefeningen uit deze (basis)vormen hebben een eigen uitleg/betekenis. Om een voorbeeld te geven: een basis jodan uke, is niet op de kihon manier toe te passen in een zelfverdedigingssituatie. Wel zijn er tal van opties om een jodan uke effectief in te zetten in een verdedigingssituatie, alleen vergt dat kennis, training en verdieping. Kortom je moet het “waarom” weten om te begrijpen wat er allemaal mogelijk is.

Je hoort mij niet zeggen dat karate alleen om vechten draait, maar karate is een zelfverdedigingssport. Wat voor mij inhoudt, dat je door het beoefenen van karate jezelf zou moeten kunnen verdedigen. Een ware sensei kan het nut van het beoefenen van de basisvormen en kata passages ten bate van het kumite goed uitleggen.

Naast het “waarom” vind ik ook dat de sensei altijd de oefeningen correct aan de leerlingen moet laten zien. Mochten er oefeningen zijn die hij/zij niet kan voordoen dan is dit niet iets wat ontweken zou moeten worden maar dat zou juist een kans (en eer) zijn voor een andere karateka deze oefening te mogen demonstreren. Met oprechtheid en humor hoeft dit geen enkel probleem te zijn. Sterker nog: je eigen ego opzij zetten en jezelf kwetsbaar op durven stellen zijn tekenen van goed leraarschap, van goed karate.

Een echte sensei blijft (naar kunnen) natuurlijk altijd trainen. Een goede sensei is nooit uitgeleerd en blijft altijd leerling. Hoe langer ik karate beoefen, hoe meer ik besef hoeveel ik nog niet weet. Een zwarte band omknopen kan iedereen, maar een zwarte bander en sensei zijn is andere koek. “If you can’t explain it to a six year old, you don’t understand it yourself.” – Albert Einstein.

Wat ik vermoed dat het geheim van de allerbeste grootmeesters is, is dat ze nooit gestopt zijn met leren en niet alleen lesgeven maar ook zelf blijven trainen. Ik train altijd hard om een sensei te zijn en te blijven. Is dat altijd gemakkelijk? Nee. Is dat het waard? Ja, voor 100%.

Karate-Do is a way of life!

 

 

Auteur: Arno Yarzagaray

Reactie
1
WRM

Er zijn mensen die hebben nooit iets geleerd en doen instinctief bepaalde handelingen.

Wellicht is het onderscheid de extreme reflex.

Die mensen hebben niet het probleem of ze de techniek beheersen maar juist de beheersing om het niet te doen.

Voor de rest geloof ik in een soort spiritualiteit. Het is een gave, maar niemand zegt dat je moet en misschien is wel de grootste winst om anderen de onderliggende boodschap te kunnen vertellen en het uiteindelijke te begrijpen en wat het ook mogen wezen een weg te vinden in het leven die minimaal niet schadelijk voor anderen is en maximaal het positieve uit leven te halen voor hem of haar zelf en anderen

Laat een reactie achter

X